Broj 1
Emina Tihomirović:
Matematičari na poštanskim markama
Arhimed na poštanskim markama
BIOGRAFIJA
Arhimed je rođen oko 287. godine prije Krista u Sirakuzi na
Siciliji. U to vrijeme Sirakuza je bila nezavisna grčka grad-država
s 500-godišnjom povijesti.
Neko vrijeme Arhimed je proveo u Aleksandriji u Egiptu, gdje je
pod vodstvom Euklida studirao, no većinu svog života ipak je
proveo u rodnoj Sirakuzi.
Njegov otac Fidija bio je astronom i vjerojatno je bio u rodu s
Hieronom II., kraljem Sirakuze. Ne zna se je li Arhimed
bio oženjen i je li imao djece. Za vrijeme II. punskog rata poginuo je
(212. ili 211. godine prije Krista) u Sirakuzi, braneći je od
pljačke rimske vojske. Ubio ga je rimski vojnik, premda je rimski
vojskovođa Marcelo bio naredio da se Arhimedov život poštedi.
Od sačuvanih Arhimedovih djela najvažnija su:
O kugli i valjku, O sferoidima i konoidima, O mjerenju kruga, Metoda, O plivanju tijela, O
ravnoteži ravnih likova.
Upisivanjem pravilnih poligona od 6, 12, 24, 38 i 96 stranica u krug i
njihovim opisivanjem oko kruga Arhimed je našao da se broj π nalazi
između 3 1/7 i 3 10/71,
što približno odgovara vrijednosti π = 3.14. Primjenom te metode na
tijela došao je do zaključka da se obujmi stošca, kugle i valjka
jednakih polumjera i visina odnose kao 1:2:3.
Osim statike čvrstih tijela, Arhimed je dao temelje i hidrostatike.
Tradicija Arhimedu pripisuje i važna dostignuća na tehničkom polju:
Arhimedov valjak, Arhimedov koloturnik, a i neke druge ratne strojeve,
no danas je ipak teško sa sigurnošću odvojiti istinu od legende.
Opširnija Arhimedova biografija nalazi se na ovoj stranici.
